سلبریتی ها و فرهنگ سازی

 هادي قطبي

يكي از معضلات فرهنگي جامعه امروز، الگو گيري خانواده ها از سلبريتي هاي وطني است كه ناخودآگاه به دليل شهرت، به محبوبيتي دست يافته و كارهاي ريز و درشت آنان از نوع لباس و نحوه پوشش و نيز آرايش و خريد تا اظهار نظر سياسي آنها، مورد استقبال واقع مي شود. نمونه آن در تبليغ آقاي روحاني در سال 92 و 96 كه با حضور در ميتينگ هاي سياسي آراء مردم و جوانان را به صندوق روحاني ريختند. چالش هايي زندگي با سگ و گربه و نيز عدم فرزند آوري و طلاق، هم از اقدامات ديگري است كه خواه ناخواه موجب ترويج فرهنگ راحت طلبي و فرار از مسؤوليت در بين جوانان مي شود؛ بدون اين كه به عوامل و دلائل اين امر توجه كافي داشته باشند. در اين نوشتار، تلاش كرده ايم با گردآوري گزارشات مختلف، به جمع بندي مناسبي در اين سه موضوع «تجرد، طلاق و زندگي با حيوانات» سلبريتي ها دست يابيم.

دنياي سلبريتي ها و بازيگران تفاوت هاي زيادي با افراد عادي دارد. زندگي شخصي و خصوصي بعضي از آن ها مثل شغل و حرفه شان شلوغ و پر سر و صدا نيست و گاهي چنان ساكت و خلوت است كه براي افراد عادي تصور اين زندگي ملال آور خواهد بود. براي مثال بسياري از بازيگران با وجود اين كه سن شان از 40 سال هم گذشته ولي تن به ازدواج نداده اند و يا ازدواج كرده و طلاق گرفته اند. همچنين زندگي با حيوانات كه خود آسيب ديگري براي زندگي سالم ايراني ـ اسلامي است.

تجرد قطعي

بسياري از بازيگران در مواجهه با اين سوال كه چرا ازدواج نكردي؟ پيدا نكردن گزينه مناسب، نداشتن وقت، پيش نيامدن موقعيت آن، دوست نداشتنشان و… را بهانه مي كنند. انزواي دروني بازيگران در همه جاي دنيا وجود دارد و متأسفانه بعضي از سلبريتي هايي كه ازدواج كرده اند، بعد از مدتي جدا شده و دوباره به همان زندگي تنهاي خود رو آورده اند. همچنين آنها معيارهاي عجيب و غريبي براي ازدواجشان دارند كه به نظر مي رسد اين مساله نيازمند تحليل و بررسي روان شناسانه دارد. اين كه برخي افراد علي رغم شهرت و ثروت، بدون ازدواج و يا با ازدواج بدون ثمر سپري مي كنند، دقيقا چه دلائلي مي تواند داشته باشد؟

پژمان جمشيدي 43 ساله، فوتباليست بازيگر، «زندگي در كنار پدر و مادر» را بر ازدواج ترجيح مي دهد. برخي از آنها از فكر به ازدواج حتي گريز داشته اند و مثلا مهراوه شريفي نيا 39 ساله نيز در پاسخ مهران مديري در برنامه دورهمي كه از او پرسيده بود چرا ازدواج نمي كند با خنده گفت: «شوهر خوب پيدا نميشه!» مديري مجدد پرسيد شوهر خوب به كي ميگن؟ كه مهراوه شريفي نيا جواب داد: «راستش تا امروز اين قدر درگير كار بودم كه تا حالا بهش فكر نكرده ام!».

كسي مانند بهرام رادان 41 ساله، از ترس زندگي مشترك مي گويد: «تشكيل خانواده يك نياز است. يك نياز عاطفي كه در درون يك فرد به وجود مي آيد. البته چون از فرداي روزي كه تشكيل خانواده مي دهي بايد تمام اميالت را تقسيم كني، اگر مرد اين ماجرا نباشي به خطر مي افتي!»

افرادي مانند النازشاكردوست 36 ساله به روحيه و انرژي هوادارانش در اينستا دلخوشند و آن را بر ازدواج ترجيح مي دهند.

برخي ديگر مانند محمدرضا گلزار 43 ساله و حامد بهداد 47 ساله به فراهم نشدن شرايط و گزينه مناسب اشاره كرده اند. احسان عليخاني 38 ساله؛ براي مجرد ماندنش فقط يك دليل دارد: مشغله كاري!!

طلاق

طرف ديگر داستان، طلاق هايي است كه بين بازيگران و سلبريتي ها اتفاق افتاده است كه گاه اين جدايي ها بعد از بيست سال زندگي مشترك به وقوع پيوسته است. هرچند اين مساله مي تواند امري عادي باشد اما مانند بيماري، مسافرت خارج، عمل جراحي و يا شغل هاي جديد آنها به دليل شهرتشان، بيشتر به چشم مي آيد.

كارشناسان البته دلائل اين جدايي را روابط گسترده اجتماعي و كمرنگ شدن زندگي خصوصي و نيز محدوديت در مهماني ها و مسافرت ها همچنين اختصاص زمان زياد براي حرفه خود كه ممكن است به مسافرت چند ماهه و يا خارج از كشور منجر شود(به خصوص براي يك خانم هنرمند) همچنين اظهار محبت ها يا مزاحمت هاي هواداران سمج به خصوص اگر از جنس مخالف باشد، حاشيه سازي ها مثل دست دادن با نامحرم و... زير ذره بين بودن، يا دلائل غلطي مانند اين كه اين آقا يا خانم در شأن من نيست، همه و همه منجر به سردي روابط و در نهايت جدايي مي گردد كه متاسفانه مورد توجه طرفداران به ويژه جوانان است و از همين منظر ممكن است به الگو گيري نادرست بينجامد.

زندگي با حيوانات

«به جاي بچه دار شدن، حيوان نگه داريد» اين توصيه اي است كه كارشناس شبكه «من و تو» به بينندگان اين شبكه ارائه مي دهد و سلبريتي هاي وطني يك گام جلوتر رفته و در سبك زندگي، با حذف زندگي مشترك، سعي كرده اند با نگه داشتن حيوان، جاي خالي يك خانواده واقعي را در زندگي خود پر كنند. تصاوير سلبريتي هاي ايراني در كنار حيوانات خانگي كه اغلب شامل سگ يا گربه است، به وفور در شبكه هاي اجتماعي منتشر مي شود و معتقدند كه «سگ فحش نيست». اغلب اين تصاوير متعلق به كساني است كه يا تشكيل خانواده نداده اند يا زندگي شكست خورده اي را تجربه كرده اند. در قياس با بازيگران مجرد سينما كه تصاوير بغل كردن سگ و گربه را منتشر مي كنند، افراد متأهل كمتري ديده مي شوند كه علاقه وافرشان را به حيوانات در معرض ديد همگان بگذارند و در عوض آن هايي كه خانواده دارند، معمولاً تصوير با فرزند را بر عكس گرفتن با سگ يا گربه ترجيح داده اند.

نگه داشتن حيوان خانگي رهاورد سبك زندگي غربي است كه در ميان سلبريتي هاي آن جا رواج دارد. كمتر بازيگر يا چهره شناخته شده غربي را مي توان پيدا كرد كه حيوان خانگي نداشته باشد، حتي ملكه پير بريتانيا هم بيش از 70 سال است كه سگ نگه مي دارد، ولي اين علاقه به داشتن حيوان، آنان را از تشكيل خانواده بازنداشته است. هرچند اين مساله با فرهنگ ايراني اسلامي ناسازگار است، و شايد به همين دليل برخي سلبريتي ها، زندگي با حيوان بي دردسر كه نيازهاي محدودتري دارد، بر يك كودك با نيازها و احساسات پيچيده، ترجيح داده شده است.

ذوق و علاقه سلبريتي ها به زندگي با سگ و گربه متاسفانه رو به فزوني نهاده و به نظر مي رسد براي فرار از تنهايي و افسردگي و نيز داشتن سرگرمي در اوقات بي كاري به اين مساله دامن مي زنند. مدتي پيش انتشار ويدئويي از علي زندوكيلي كه قصد دارد يك بچه شير را به فرزندي بپذيرد موجي از انتقادها را به راه انداخت. اين كه مهران مديري در خانه اش يك مار پيتون تقريبا دو متري دارد يا نفيسه روشن، روزش را با درآغوش گرفتن يك ايگوآنا آغاز مي كند و مثلا قرار است يك توله شير در خانه علي زندوكيلي جست و خيز كند، از آن مواردي است كه با هر منطقي مردود به نظر مي رسد.

پيش از بالا رفتن ناگهاني قيمت ارز، گزارش هايي در رسانه ها درباره رقم هاي نگهداري حيوانات خانگي منتشر شد. در يكي از اين گزارش ها به نقل از يكي از صاحبان حيوانات خانگي هزينه نگهداري گربه بين 800 هزار تا يك ميليون تومان اعلام و هزينه هربار واكسيناسيون هم 60 هزار تومان بيان شده است. در گزارشي ديگر نيز هزينه نگهداري از سگ 350 هزار تومان و قيمت خريد لباس مخصوص براي اين حيوانات بين 300 تا 700 هزار تومان نوشته شده است. با اين تفاسير كساني كه در ايران از حيوان نگهداري مي كنند، هزينه اي بالاتر از نگهداري از فرزند براي حيوانات خود متقبل مي شوند.

كساني كه به جاي جلوگيري از بحران جمعيتي و حمايت از فرزند آوري، به تقليد از فرهنگ غرب، گربه و سگ بازي اختيار كرده و آن را ترويج مي دهند و خود را مادر سگ و گربه و شوهرانشان را پدر سگ و گربه مي خوانند، چگونه خود را وطن پرست مي نامند؟ آيا بهتر نيست هزينه هايي كه براي نگهداري حيوانات مي پردازند را به خانواده هاي نيازمند و دوست دار فرزند بدهند؟

نگهداري از سگ اگر در غرب به معناي ناتواني در پرداخت هزينه هاي بچه داري باشد، در ايران به عنوان نشانه اي از تغيير فرهنگ زندگي و تمايز جويي اجتماعي ديده مي شود؛ اقدامي كه مي تواند به آينده كشور از بعد نيروي انساني ضربه بزند. به نظر مي رسد براي جلوگيري از آسيب جدي تر اين فرهنگ غيربومي، حداقل مي توان با وضع قوانين بازدارنده، زندگي با حيوانات توسط سلبريتي ها به عنوان فرهنگ ترويج داده نشود و در بعد اجتماعي رفتار هايي مانند سگ گرداني براي علاقه مندانش هزينه بردار شود.